Filiz Akın (d. 2 Ocak 1943, Ankara), Türk sinema oyuncusu, yazar ve sunucudur. Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit ve Fatma Girik ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncasından birisi olarak kabul edildi.
Türk sinemasının asil, modern, kentli ve zarif yüzü olarak sinema tutkunlarının hayranlığını kazanan Filiz Akın, beyaz perdenin Avrupai yüzü, kolejli kızı, sarışın yıldızı olarak da tanınmaktadır.1234 Sinema oyuncuları Türkân Şoray, Hülya Koçyiğit ve Fatma Girik ile birlikte, Türk sinemasının bir dönemine damgasını vurmuş dört önemli kadın oyuncudan biri kabul edilir.5
Filiz Akın orta öğrenimini tamamladıktan sonra bir seyahat şirketinin Ankara acenteliğinde çalışmaya başladı. Gönderdiği fotoğrafıyla Artist mecmuasının 1962 yılındaki yarışmasını kazandı. Memduh Ün'ün ısrarıyla Akasyalar Açarken filmi için kamera karşısına geçmeyi kabul etti.6 Böylece 13 yıl sürecek aktif oyunculuk kariyeri başladı. 1964 yılında Kadın Berberi filminin setinde tanıştığı yapımcı-yönetmen Türker İnanoğlu ile evlendi.7 1965'te oğlu İlker İnanoğlu doğdu. 1974 yılında Türker İnanoğlu'ndan boşanan Akın, Babaların Babası filmiyle 1975 yılında sinemaya veda etti.8
Ekonomik gerekçelerle9 Kasım 1975 - Mayıs 1981 döneminde sahnede şarkıcılık yaptı.10 1982 yılında Bubi Rubinstein ile evlenip Paris'e yerleşti. 14 yıl aradan sonra 1989 yılında Geçmiş Bahar Mimozaları dizisi için tekrar kamera karşısına geçti. 1992'de Güzelliklere Merhabaile ilk kitabını yayınladı. 1993'te Rubinstein'dan boşanan Akın, 1994'te dönemin MİT müsteşarı Sönmez Köksal ile evlendi. 1998-2002 yıllarında Paris sefaretinde bulundu. 2002'de yakalandığını öğrendiği*nazofarenkskanserini ABD'de gördüğü tedavinin yanı sırasevenlerinin iyi dilekleri ve dualarıylayendi.11 Bu süreci ve sonucu 2005 yılındaHayata Merhabaismiyle kitaplaştırdı. Gördüğü ağır kemoterapi ses tellerine zarar vererek sesinin değişmesine, ameliyata hazırlık işlemleri ise bir kulağında işitme kaybına yol açtı.12 İzleyen yıllarda kansere karşı farkındalık oluşturmak amacıyla çeşitli kampanyalara destek verdi, panellere katıldı. 2006'daFiliz Akın ile Güzellik, Zayıflama ve Genç Kalma Üzerineisimli 3. kitabını yayınladı. 2011 yılındaGün Akşam Oldudizisi için son kez, o da bir bölümlüğüne, kamera karşısına geçti. Kırkından sonra girdiği mutfak zaman içinde bir tutkuya dönüşünce 2013 yılında bu kezLezzete Merhaba* dedi.13
2004-2007 yılları arasında Sabah Gazetesi'nde köşe yazarlığı yaptı. 2008'de Kanal 1 televizyon kanalında Filiz Akın'la Sohbetler, 2009 yılında Habertürk kanalında Filiz Akın'la Hafta Sonu Sohbetleri programını sundu.
Oyunculuk kariyerinin ilk yıllarında şımarık zengin kız rollerini oynayan Akın sonraki filmlerinde daha çok masum, kırılgan ve fedakar kadınları canlandırmış, siyah saçlıların saltanatını yıkıp14 Türk sinemasında sarışın esas kadın sayfası açmıştır. Karakter derinliği taşıyan rolleriyle Gurbet Kuşları, Kader, Umutsuzlar, Ankara Ekspresi, Utanç ve Memleketim, Akın'ın en beğenilen filmleri arasındadır.
Akın, Ankara Ekspresi filmiyle 1971 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü göğüslemiş, özellikle 2000 yılından sonra pek çok onur ödülü almıştır.
Filiz Akın sinemada aktif olduğu yıllarda Türk Sinemasının en iyi giyinen oyuncusu unvanına sahip olmuştur.15
Filiz Akın, 2 Ocak 1943’te Ankara'da doğdu.1617 Annesi Ankaralı kadın terzisi Habibe Leman Şaşırmaz, babası Afyonlu hakim Bekir Sami Akın’dır.1819 Annesi baba tarafından Arnavut, babası ise anne tarafından Çerkestir.2021 Annesinin ikinci evliliğinden kız kardeşi Günseli doğdu.2223 Anneannesi Halime Hanım'ın öz babası Atatürk’ün şifrecisi, üvey babası da Atatürk’ün kalem müdürü olup Atatürk kıyafet seçiminde zevkine güvendiği için zaman zaman Halime Hanım'ın fikrini alırdı.24 Filiz Akın 3 yaşına kadar babası hakim Sami Bey'in görev yaptığı Beypazarı’nda yaşadı.25 5,5 yaşında ilkokula başladı.26 İlköğrenimini Ankara, Kızılay'da bulunan Sarar İlkokulu'nda tamamladı.27 7 yaşındayken annesi ile babası ayrıldı.28
Filiz Akın ortaokul ve liseyi Ankara Koleji'nde yatılı ve burslu okudu.2930 Okulda yaptığı resimler ve kompozisyon çalışmaları ile çeşitli ödüller aldı.31 Tüm sınıfları başarı ile geçti, öğretmenleri tarafından ideal öğrenci olarak gösterildi.32 Okulda en bilinen özelliği çok iyi taklit yapmasıydı.33 1960 yılının Haziran ayında kolejden mezun oldu.34 Aşk ilişkisine benzettiği sinemayla ilişkisinde sinema kendisini terk etmeden kendisi sinemayı terk ederek, diğer birçok Yeşilçam oyuncusunun yaptığı gibi, kendisine belirli bir yaşam standardını sağlayacak paraların sunulduğu sahneye geçiş yaptı.35 Pek çok filminde sahneye çıkıp şarkı söylerken görülen Filiz Akın'ın sahne serüveni bu kez rol gereği değil, gerçekti. Kasım 1975'te başlayıp Mayıs 1981'de son bulan bu şarkıcılık evresinde başta İstanbul, Ankara ve İzmir'dekiler olmak üzere gazinolarda ve fuarlarda assolistlik yaptı, Zeki Müren, Bülent Ersoy ve Ferdi Tayfur gibi dönemin ünlü ses sanatçılarıyla çeşitli programlar ve organizasyonlar çerçevesinde sahneyi paylaştı.36 Akın'ın pek anmak istemediği bir dönemdir bu aynı zamanda.37
Filiz Akın, 1982 yılında Bubi Rubinstein ile evlendi. Evliliği boyunca 11 yıl Paris’in Neuilly ve Bougival semtlerinde yaşadı.38 11 yıl evli kalan çift 1993 yılında ayrıldı.39
1989'da televizyon dizisi Geçmiş Bahar Mimozaları için tekrar kamera karşısına geçti. Rutkay Aziz, Müşfik Kenter ve Nurseli İdiz gibi oyuncularla başrolü paylaştığı bu dizideki Hümeyra rolüyle bambaşka bir Filiz Akın olarak seyircileriyle buluştu. Akın, Hümeyra'yı şu sözlerle anlatmıştır:40
Paris’e yerleştikten tam dokuz yıl sonra, Geçmiş Bahar Mimozaları'ndaki Hümeyra rolü teklif edildi. Aslında katı ilkeleri olan bir kadındı. Benden farklıydı. Ancak hatalarını anlayıp aileyi yeniden bir araya getirme uğraşı ile farklı bir kimlik sergiliyordu ve dizinin başkadın rolüydü.
Akın, Umutsuzlar ve Utanç filmlerinin yanı sıra Geçmiş Bahar Mimozaları dizisiyle de bir ödül sahibi olmayı istemiştir.41
1991 yılında babası Sami Akın'ı kaybetti.42
Mayıs1994'te dönemin Millî İstihbarat Teşkilatı müsteşarı Sönmez Köksal ile Ankara'da evlendi.4344 Evlenince Ankara'ya taşındılar.45 Çiftin nikâh şahitliklerini dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk yaptı.46
Akın, 4 yıl Paris sefaretinde olmak üzere bu dönemde toplam 15 yıl Fransa'da yaşadı.47
Eşi Sönmez Köksal'ın Şubat1998'te Paris Büyükelçisi olarak görevlendirilmesiyle48 Filiz Akın resmen Paris Sefiresi oldu 49 ve 4 yıl Paris sefaretinde bulundu.50 Paris'te Türkiye'yi tanıtmak amacıyla düzenlenen La Fayette'deki Türk-Osmanlı ürünleri standı, Bagatelle bahçelerindeki Lale Parkı ve Türk ressamları sergisi, Versay'daki büyük sergi gibi etkinliklerde gösterdiği özen ve çabaları ile bir kültür elçisi olan Filiz Akın5152 ayrıca kültürüyle, zarafetiyle Fransızları etkiledi.53
2002 yılında bir çeşit burun ve ağız arkası kanseri olan nazofarenks'e yakalandığını öğrendi.545556 Teksas Üniversitesi'ne bağlı MD Anderson Kanser Merkezi'nde tedavi oldu 57 ve kanseri yendi.58
2004-2007 yılları arasında Sabah Gazetesi'nde köşe yazıları yayınlandı.59606162
2005 yılında Türkiye Meme Vakfı yararına, kansere karşı destek amaçlı "sarı bilezik" kampanyasını başlattı, 1 milyon adet bilezik satıldı.6364 2005 yılında toplumda kansere olan farkındalığın artırılması amacıyla düzenlenen ve Hacettepe Üniversitesi Umut Evi projesi yararına düzenlenen "mavi bilezik" kampanyasının tanıtımına destek verdi.6566
Onursal Başkanlığını yaptığı merkezi Amerika’da olan Starkey İşitme Vakfı'nın Türkiye kolu EMÖV Vakfı ile "Türkiye'de İşitmeyen Kalmasın" projelerine 2007'den itibaren destek oldu.67 68
2006 yılında Beypazarı'nda 3 yaşına kadar yaşadığı konağın bulunduğu sokağa belediye meclisi tarafından "Filiz Akın Sokak" ismi verildi.69
2008 yılında Kanal 1 televizyonunda "Filiz Akın'la Sohbetler" programını sundu.70
2009 yılında Habertürk TV'de "Filiz Akın'la Hafta Sonu Sohbetleri" programını sundu.71
2013 Kasım ayında üçüncü kitabı Lezzete Merhaba'nın imza günü için 32.Tüyap İstanbul Kitap Fuarı'nda sevenleriyle buluştu.72
Filiz Akın, TED Üniversitesi Mütevelli Heyet üyesidir.73
Filiz Akın, 22 filmle en çok Cüneyt Arkın'la film çekmiştir. Bunu, 21 filmle Ediz Hun ve 15 filmle Kartal Tibet izlemiştir. Ayhan Işık'la 6 film, İzzet Günay'la 5 film, Kadir İnanır'la 4 film ve Tarık Akan'la 3 film çevirmiştir.
Başrolü Cüneyt Arkın'la paylaştığı Yıkılan Yuva (1967) olumsuz bir karakteri canlandırdığı tek filmidir.
İlk renkli filmi 1968 yapımı Aşka Tövbe'dir.
1963 yapımı İki Gemi Yanyana, Akın'ın seslendirdiği tek filmidir. Filiz Akın'ı diğer tüm filmlerinde Adalet Cimboz, Jeyan Mahfi Tözüm, Tijen Par, Nevin Akkaya ve Sema Aybars seslendirmiştir.
1966 yapımı Günahkar Kadın, Akın'ın Türkan Şoray'la birlikte çektiği tek filmidir.
Akın'ın başrolü Tarık Akan'la paylaştığı 1971 yapımı Tatlı Dillim filmi, aynı zamanda Kemal Sunal'ın ilk filmidir.
Sefiller (1966), Sözde Kızlar (1967), Aşkım Günahımdır (1968), Aşka Tövbe (1968), Ömrümün Tek Gecesi (1968), Sabah Yıldızı (1968), Karlı Dağdaki Ateş (1969), Yaralı Kalp (1969), Ankara Ekspresi (1970) ve Zambaklar Açarken (1973) edebiyat yapıtlarından uyarlama filmleridir.
1973 yapımı Karateci Kız filminde Akın'ın Bülent Kayabaş'ı öldürdüğü sahne, 2012 yılında video paylaşım sitelerinde dublajlı olarak paylaşılınca kısa sürede viral oldu; sahne tüm zamanların en kötü ölüm sahnesi ilan edildi, sayısız parodisi yapıldı ve The Ellen DeGeneres Show gibi talk show'larda gösterildi.
Akın, 13'ü aşkın filmindeki rolünde Selma ismini taşımıştır, en az 14 filminde ise Filiz adını kullanmıştır. Çıtkırıldım (1966) filmindeki rolünde hem adı Filiz hem de soyadı Akın'dır.
Birlikte çalıştığı yönetmenlerden bazıları şunlardır: Memduh Ün, Atıf Yılmaz, Ertem Eğilmez, Orhan Elmas, Halit Refiğ, Metin Erksan, Süreyya Duru, Yılmaz Güney, Muzaffer Arslan, Safa Önal, Mehmet Dinler.
Orijinal kaynak: filiz akın. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Hülya Koçyiğit ile Film Gibi Hayatlar {{!}} 8. Bölüm | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200520151959/https://www.youtube.com/watch?v=8uR6oayUfTI | arşivtarihi = 20 Mayıs 2020}} ↩
8. Bölüm | erişimtarihi = 27 Nisan 2021 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200520151959/https://www.youtube.com/watch?v=8uR6oayUfTI | arşivtarihi = 20 Mayıs 2020}} ↩
[ ↩
Filiz Akın: Yeni filmlerde masumiyet kalmadı Sabah, erişim 21 Ocak 2014 ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page